Anatomia włosa w pigułce. Co warto o nich wiedzieć?

11 maja 2017

Kręcone, proste, czarne, rude, blond – włosy. Większość z nas nie zastanawia się co wpływa na ich budowę, kształt oraz kolor. Tymczasem włosy towarzyszą nam od 3 miesiąca życia płodowego.

Większość z nas pod pojęciem włosa rozumie tę część, która widoczna jest gołym okiem. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że jego najważniejsze elementy znajdują się w naszej skórze. Czy zastanawialiście się kiedyś czym właściwie jest włos, z czego jest zbudowany i co decyduje o jego kształcie?

Czym są włosy?

To nic innego, jak nitkowane, zrogowaciałe twory naszego naskórka. Znajdują się praktycznie na całym ciele – wyłączone z ich obecności są jedynie wnętrza dłoni, podeszwy stopy i zgięcia stawów. Biorąc pod uwagę skład chemiczny, włosy zbudowane są z: protein (80%), wody, pigmentów, minerałów oraz lipidów. Proteiny tworzą we włosach keratynę, produkowaną przez wyspecjalizowane komórki znajdujące się w naskórku, określane mianem keranocytów. Najważniejszym aminokwasem wchodzącym w skład keratyny jest cysteina – w swojej budowie zawiera grupę tiolową, dzięki której możliwe jest tworzenie mostków siarczkowych. Ich ilość i ułożenie decyduje o kształcie włosa, nadając mu formę prostych włosów, fal bądź loków.

Jak zbudowany jest włos?

W przekroju poprzecznym włos składa się z: rdzenia, kory i obejmującej ją cienkiej osłonki. Rdzeń leży w osi włosa, nie jest jednak jego stałym elementem – występuje tylko we włosach grubszych i to nie zawsze. Głównym składnikiem włosa jest kora zbudowana z wydłużonych, zrogowaciałych komórek, które w obrębie korzenia zawierają jądro. Kora stanowi ok. 80% łącznej masy włosa, jest strukturą włóknistą i swoim wyglądem przypomina sznurek lub linę. Natomiast osłonka włosa, znajdująca się od zewnętrznej strony, zbudowana jest z płaskich, zachodzących na siebie komórek, zwanych łuskami. Najczęściej są bezbarwne i przeźroczyste, chronią włosy przed uszkodzeniami mechanicznymi i promieniowaniem UV. Stan osłonki odpowiada za gęstość, tendencję w elektryzowaniu, łatwość w rozczesywaniu oraz połysk włosów.

Każdy włos składa się z łodygi wyrastającej na powierzchnię skóry oraz z korzenia osadzonego w skórze. Korzeń objęty jest pochewką, zwaną mieszkiem włosowym i kończy się wyraźnym zgrubieniem czyli cebulką włosa, w którą od dołu „wpukla” się unaczyniona brodawka włosa. Ścianki mieszka włosowego składają się z wewnętrznej i zewnętrznej osłonki korzenia oraz z błony szklistej. Natomiast sam mieszek włosowy składa się z części nabłonkowej zwanej macierzą oraz części łącznotkankowej. Z macierzy powstaje łodyga włosa, a główną częścią łącznotkankową jest brodawka, zaopatrzona w naczynia krwionośne i nerwy. Brodawka zaopatruje cebulkę włosową w składniki odżywcze, a jej zniszczenie powoduje trwałą utratę włosa, w przeciwieństwie do łodygi, która może odrastać na nowo. Miejscem powstawania włosa jest cebulka. Wyrasta on z mieszka włosowego, do którego podstawy przyczepiony jest mięsień przywłosowy.

Fazy wzrostu włosa (cykl włosowy)

Włosy zbudowane są z martwych, zrogowaciałych komórek, w których po okresie wykształcenia nie zachodzą procesy fizjologiczne. Podlegają jednak licznym przemianom podczas cyklu włosowego, który trwa od początku wzrostu włosa do jego samoistnego wypadnięcia i zakończenia fazy spoczynkowej. W każdym mieszku włosowym następują trzy fazy:

• Anagen czyli aktywny wzrost włosa – trwa d 2 do 6 lat.
• Katagen czyli tzw. faza inwolucji – trwa od 2 do 4 tygodni.
• Telogen czyli faza spoczynku, obumierania i wypadania włosów

Kolejność cyklu jest stała i powtarza się wielokrotnie w życiu każdego człowieka. Włos rośnie ok. 0,35 mm na dobę (10-12 mm na miesiąc), a cały proces wzrostu trwa ok. 7 lat. Wszystko zależy od cech dziedzicznych, stanu zdrowia, wieku i płci, stanu psychicznego oraz czynności gruczołów dokrewnych. Włosy najszybciej rosną w lecie i w czasie snu, oraz między 16-24 rokiem życia. Życie pojedynczego włosa trwa ok. 6-7 lat.

Rodzaje włosów

Ze względu na budowę i funkcję, wyróżniamy 3 rodzaje włosów. Pierwszy z nich to włosy lanugo czyli tzw. owłosienie pierwotne. Pojawia się już w trzecim miesiącu życia płodowego – włosy te są miękkie, nie posiadają pigmentu i z reguły wypadają w miesiąc lub dwa po urodzeniu. Kolejny rodzaj to owłosienie wtórne stanowiące włosy dziecka, aż do dojrzałości płciowej. Często określane są jako kędzierzawe. Owłosienie ostateczne (terminalne) zaczyna pojawiać się w okresie dojrzewania płciowego. Włosy te są mocne, długie i szorstkie. Znajdują się na głowie, tworzą brwi i rzęsy. Całkowita ilość włosów terminalnych na głowie to ok. 100 tysięcy i waha się w zależności od koloru włosów.

Barwa włosów

Włosy są naturalnie barwione przez pigment zwany melaniną, która stanowi ok. 3 % masy włosa. Wytwarzana jest w macierzy włosa, przez melanocyty. Za barwę włosów odpowiedzialne są dwie odmiany melaniny – eumelanina oraz feomelanina. Pierwsza z nich nadaje odcień czarno-brązowy, natomiast druga – czerwony. Silna koncentracja eumelaniny daje brązowe lub czarne włosy, a włosy koloru blond zawierają nieliczne skupiska melaniny. Natomiast rude włosy charakteryzują się najwyższą zawartością feomelaniny. Zjawisko siwienia jest związane z zanikiem aktywności melanoblastów macierzy – jeżeli całkowicie brakuje melaniny, włosy stają się siwe.

---

Martwi Cię kondycja Twoich włosów? 

Napisz: [email protected]
Zadzwoń: 608 779 912